Paris, cuối thế kỷ 19 – Trong căn phòng thí nghiệm giữa những bức tường gạch thô và những ống dẫn điện khổng lồ, một người đàn ông với ánh mắt kiên định đang thao tác trước chiếc lò điện đặc biệt do chính ông thiết kế. Đó là Henri Moissan, nhà hóa học người Pháp, người đầu tiên trên thế giới tách được flo nguyên chất – nguyên tố được mệnh danh là “con thú dữ” của giới hóa học vì tính phản ứng cực kỳ mạnh.
Ngày 26 tháng 6 năm 1886, sau nhiều năm thất bại của các nhà khoa học đi trước, Moissan đã thành công trong việc cô lập flo bằng phương pháp điện phân hỗn hợp hydrofluoride kali trong một bình đặc biệt làm bằng bạch kim và iridi, trong điều kiện không khí khô tuyệt đối. Đây là một bước tiến lớn trong hóa học hiện đại và mở đường cho hàng loạt ứng dụng trong công nghiệp và y học.
Cùng với đó, Moissan đã phát minh lò hồ quang điện, có thể đạt đến nhiệt độ hơn 3500°C – một thành tựu chưa từng có vào thời điểm đó. Trong chính chiếc lò này, ông đã tổng hợp thành công kim cương nhân tạo kích thước vi mô, đồng thời nghiên cứu và điều chế nhiều hợp chất kim loại và phi kim mới.
Năm 1906, Moissan được trao Giải Nobel Hóa học, với lời ca ngợi từ Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển:
“Cả thế giới đã ngưỡng mộ tài năng thí nghiệm phi thường của ông – người đã thuần phục con thú dữ giữa các nguyên tố, và với chiếc lò điện của mình, ông đã giải mã cách mà thiên nhiên tạo ra kim cương.”
Đáng tiếc, chỉ vài tuần sau khi trở về từ Stockholm, ông qua đời vì viêm ruột thừa, khi mới 54 tuổi. Tuy ngắn ngủi, cuộc đời của ông để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử khoa học.
Tên ông được vinh danh trong khoáng vật moissanite – loại silicon carbide ông phát hiện trong thiên thạch, ngày nay được sử dụng rộng rãi như một loại đá quý có độ sáng lấp lánh tương đương kim cương.