Bài viết là tập hợp những khái niệm cơ bản nhất về rượu vang dành cho những người mới chơi có cái nhìn hoàn chỉnh hơn về thức uống tuyệt vời này.
Rượu vang là gì?
Rượu vang là một loại đồ uống có cồn được làm bằng phương pháp lên men tự nhiên từ hỗn hợp nước ép của trái nho.
Trên thực tế với phương pháp lên men tự nhiên, bất kì loại hoa quả nào cũng có thể dùng để làm rượu vang ví dụ như táo, quả nam việt quất, mận… Tuy nhiên đó là một số trường hợp ngoại lệ, nếu trên nhãn chỉ in rượu vang (wine) thì rượu được làm từ nho (chú ý: Nho làm rượu khác nho thực phẩm để bản).
Điểm khác nhau giữa rượu vang và các loại đồ uống có cồn khác như rượu, bia. Rượu bia thông thường được lên men từ các loại ngũ cốc như lúa, ngô, khoai, sắn, lúa mì… Rượu vang đơn giản là được lên men từ nho.
Nho làm rượu vang
Nho làm rượu khác hoàn toàn với nho để bàn hay thực phẩm, chúng nhỏ hơn ngọt hơn nhưng lại nhiều hạt hơn. Phần lớn các loại rượu vang đều được sản xuất bằng một loại nho duy nhất có xuất xứ từ Caucasus gọi là Vitis vinifera. Có rất nhiều giống nho được dùng làm sản xuất rượu vang khác nhau trong các loài Vitis vinifera nhưng phổ biến nhất hiện nay là giống nho Cabernet Sauvignon.
Thuật ngữ Vintage Vintage – No Vintage
Nho chỉ chín một lần duy nhất trong năm do đó mỗi năm các nhà sản xuất thường chỉ có thể sản xuất rượu vang được một lần duy nhất. Nho mỗi khu vực sẽ có một thời điểm thu hoạch khác nhau, khu vực Bắc bán cầu như châu Âu, Châu Á và Bắc Mỹ nho thường được thu hoạch vào tháng 8-9, khu vực Nam Bán cầu như Nam Mỹ, Úc, Châu Phi nho sẽ được thu hoạch vào tháng 2.
Vintage là sự kết hợp của từ Vintv viết tắt của cụm từ Win Winemaking và Age(Tuổi) tuổi của chai rượu. Hãy quan sát các chai rượu thường được in một năm nào đó lên nhãn chai, đó chính là năm thu hoạch những trái nho.
No Vintage(NV NV) Một số dòng rượu vang không được in năm, chúng thường là những loại rượu vang được sản xuất từ nhiều loại nho khác nhau ví dụ như trường hợp của Champagne chúng được dán tem NV NV.
Quy tắc lấy tên giống nho để đặt tên cho chai rượu
Đối với những loại rượu được làm duy nhất từ một giống nho người ta thường lấy tên của giống nho đó để đặt tên cho chai rượu ví dụ như trường hợp của chai M Malvasia được làm từ 100% giống nho Malvasia.
Sau đây là tỷ lệ % loại nho được sử dụng làm rượu được phép dùng để đặt tên cho chai rượu.
- 75% Hoa Kỳ, Chile, Nam Phi, Úc, Hy Lạp.
- 80% Argentina.
- 85% Ý, Pháp, Đức, Áo, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, New Zealand.
- Riêng Oregon Yêu cầu tới 90%.
Đó là một hỗn hợp rượu vang được pha trộn từ một số giống nho khác nhau thường là những giống nho hàng đầu.
Pha chế rượu vang từ các giống nho khác nhau là một phương pháp truyền thống, những chai rượu vang nổi tiếng từ phương pháp này chủ yếu đến từ các vùng rượu vang lâu đời của Ý hoặc Pháp. Sau khi lên men riêng từng loại nho hoàn tất các nhà sản xuất mới bắt đầu tiến hành quy trình pha chế theo tỉ lệ thích hợp. Những chai rượu làm bằng phương pháp này thường rất đắt đỏ và nổi tiếng như chai 16 Edizione Limited hay rượu vang Port.
Hương vị của rượu vang
Một số thuật ngữ hương vị.
Độ ngọt: Tùy thuộc vào từng loại rượu mà độ ngọt của rượu giao động từ mức không có vị ngọt đến ngọt như siro trái cây. Thuật ngữ rượu vang khô để chỉ về một loại rượu vang không có vị ngọt.
Độ chua: dựa theo tính Axit của thang PH từ 2,5 – 4,5
Vị rượu: rượu vang cũng mang vị cay đặc trưng của rượu bao phủ vòm miêng làm ấm cổ họng và bụng. Độ ABV theo thể tích trung bình từ 10 – 15% ABV. Cũng có một số trường hợp ngoại lệ như rượu vang Moscato Keyboardsti thấp tới 5,5% ABV hay cao kỷ lục như brandy 20% ABV.
Tannin: Một chất được tìm thấy trong vỏ trái nho và thường được thấy nhiều nhất ở rượu vang đỏ. Tannin quyết định chất lượng và độ se của rượu. Tannin có vị chát, nếu bạn muốn biết rõ vị của nó thế nào hãy thử nhấm một ít trà móc, ở Việt Nam người ta thường nói với nhau rằng rượu vang đỏ nếu ngon phải có vị chát.
Hợp chất hương liệu: Hương vị rượu vang rất đa dạng, mỗi mội loại nho sẽ cho ra bộ hương vị khác nhau, thậm trí cùng một giống nho nhưng khác phương pháp làm rượu cũng khiến rượu vang có hương vị khác nhau, đó là lý do nhiều người từng uống hai loại rượu khác nhau nhưng có cùng giống nho lại cho ra một hương vị khác nhau. Yếu tố lão hóa cũng ảnh hưởng rất nhiều đến hương vị rượu đặc biệt từ các thùng gỗ sồi. Những hương vị cơ bản thường dễ cảm nhận được thường là hương hoa quả mọng tươi, hương kem và vani cùng mứt trái cây.