Tin tức
Robert Mondavi – Hào quang lụi tàn của tượng đài rượu vang California
Robert Mondavi từng là cái tên không thể thiếu khi nhắc đến sự trỗi dậy của rượu vang Mỹ trên trường quốc tế. Ông không chỉ xây dựng nên một thương hiệu vang mang tính toàn cầu, mà còn định hình cả bản sắc của vùng Napa Valley, biến nơi này thành “thủ phủ” của rượu vang California. Trong những năm 1960–1970, Robert Mondavi Winery là niềm tự hào của người Mỹ yêu rượu, nơi sản sinh ra những chai vang chất lượng cao và tư duy sản xuất tiên phong. Sự hợp tác lịch sử giữa ông và Baron Philippe de Rothschild năm 1979 để tạo ra dòng vang Opus One đã đánh dấu một cột mốc đỉnh cao trong mối liên kết giữa rượu vang Thế giới Mới và Thế giới Cũ.
Tuy nhiên, vinh quang ấy đã dần phai nhạt. Khi Robert Mondavi mở rộng quy mô quá nhanh, đặc biệt là việc sản xuất đại trà với giá rẻ để chiếm lĩnh thị trường, ông đã đánh mất thứ quý giá nhất: uy tín thương hiệu. Sự mất kiểm soát không chỉ đến từ chiến lược kinh doanh sai lầm mà còn từ việc gia đình không giữ vững được quyền sở hữu doanh nghiệp. Năm 2004, tập đoàn Constellation Brands mua lại Robert Mondavi Winery, đánh dấu hồi kết cho một triều đại làm vang do chính người sáng lập kiểm soát.
Sự kiện này xảy ra không lâu sau thương vụ hợp tác giữa gia đình Mondavi và nhà Frescobaldi để mua lại Tenuta dell’Ornellaia từ Ludovico Antinori vào năm 2002 – một thương vụ từng được xem là biểu tượng của sự kết nối giữa vang Ý và vang Mỹ. Nhưng mối liên minh này cũng tan rã chóng vánh. Frescobaldi mua lại toàn bộ cổ phần và trở thành chủ sở hữu duy nhất của Ornellaia chỉ hai năm sau đó.
Dưới sự điều hành của Constellation Brands, thương hiệu Mondavi ngày càng mất giá trị cốt lõi. Những dòng vang từng là niềm kiêu hãnh giờ đây xuất hiện hàng loạt tại các kệ rượu phổ thông, cạnh tranh bằng giá chứ không phải chất lượng. Các dòng như Woodbridge hay Robert Mondavi Private Selection đã lần lượt bị bán cho The Wine Group – một công ty nổi tiếng với chiến lược marketing dành cho vang giá rẻ. Không dừng lại ở đó, các thương hiệu như SIMI, Meiomi, J. Rogét, 7 Moons, Cooper & Thief, The Dreaming Tree… cũng đều rời khỏi danh mục của Constellation. Trong khi doanh thu từ bia vẫn tăng, thì mảng rượu vang của tập đoàn này liên tục thua lỗ, mất 1,45 tỷ USD trong năm 2024.
Điều khiến giới quan sát lo lắng không phải là những con số riêng lẻ, mà là cách Constellation đang dần rút lui khỏi lĩnh vực rượu vang. Theo nhà kinh tế học Mike Veseth – người được mệnh danh là “Wine Economist” – nếu muốn biết tương lai ngành vang sẽ đi về đâu, hãy nhìn vào động thái của Constellation. Và điều đáng lo ngại hơn là tập đoàn này đã đầu tư 4 tỷ USD để nắm 38% cổ phần Canopy Growth – công ty cần sa lớn nhất Canada. Nghĩa là, nếu họ xem rượu vang là lĩnh vực không còn lợi nhuận, thì rất có thể một làn sóng rút vốn hàng loạt sẽ tiếp tục xảy ra – không chỉ ở Mỹ mà cả ở các quốc gia nơi họ có hoạt động, bao gồm cả Ý (nơi Constellation đang nắm cổ phần hãng Ruffino).
Sự suy tàn của thương hiệu Robert Mondavi không đơn thuần là sự thất bại của một nhà máy rượu, mà là lời cảnh tỉnh cho toàn ngành: giữa di sản và thương mại, giữa niềm đam mê và chiến lược tài chính, lựa chọn sai lệch có thể xóa bỏ cả một huyền thoại. Robert Mondavi qua đời năm 2008, mang theo ánh hào quang cuối cùng của một thời kỳ vàng son. Thương hiệu mang tên ông vẫn tồn tại, nhưng linh hồn của nó – sự dấn thân, tham vọng và niềm tin vào giá trị đích thực của rượu vang – đã vắng bóng từ lâu.
